Gan weithio gyda thîm o feddygon a pheirianwyr o Brifysgol Abertawe Technoleg Gofal Iechyd, mae Canolfan Arloesi Technolegau Cynorthwyol (ATiC) PCDDS wedi cynllunio peiriant anadlu newydd y gellir ei adeiladu’n gyflym o gydrannau lleol ac – yn hollbwysig – y gellir ei ddefnyddio hyd yn oed gyda chleifion sydd ag achos difrifol o’r coronafeirws.
Hyd yma, roedd peiriannau anadlu yn gallu bod y naill neu’r llall, ond nid y ddau.
Mae’n bosibl adeiladu’r cynllun newydd, y CoronaVent-One, yn hawdd o gydrannau generig a phaneli plastig.
Yn ogystal ag achub bywydau, bydd y cynllun newydd yn helpu i greu swyddi a hybu adferiad economaidd gan fod y galw byd-eang am beiriannau anadlu’n debygol o aros yn uchel wrth i’r pandemig barhau.
Dywedodd yr Athro Ian Walsh, Cyfarwyddwr ATiC a Phrofost Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, Abertawe:
“Mae datblygu’r CoronaVent-One yn enghraifft ragorol o gydweithio rhwng dwy brifysgol Abertawe, y bwrdd iechyd a phartneriaid diwydiant. Mae ein tîm cyfunol wedi gweithio bob awr o’r dydd a’r nos dros y ddeufis diwethaf gan ddangos ymrwymiad diflino i ymateb i her iechyd byd-eang mwyaf y cyfnod, sy’n bwysig i ni i gyd.”
Arweinir y tîm y tu ôl i’r cynllun newydd gan Dr John Dingley a Dr Dave Williams, anesthetyddion ymgynghorol yn y GIG gyda rolau addysgu yn Ysgol Meddygaeth Prifysgol Abertawe. Yn 2008, mewn ymateb i bandemig SARS, cynllunion nhw ac adeiladu peiriant anadlu cost isel, hynod o effeithlon i’w ddefnyddio’n eang ac roedd modd ei adeiladu o gydrannau oedd ar gael yn rhwydd.
Mae’r tîm hefyd yn cynnwys arbenigwyr o dîm ASTUTE 2020 yng Ngholeg Peirianneg Prifysgol Abertawe a Chanolfan Technoleg Gofal Iechyd Prifysgol Abertawe, sydd ill dau’n rhan o Accelerate, ynghyd â phartneriaid diwydiant.
Cyllidir Accelerate ar y cyd gyda £24 miliwn gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop (ERDF), Grŵp Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Llywodraeth Cymru, Prifysgolion Cymru, yr Hyb Gwyddorau Bywyd a byrddau iechyd. Mae’r rhaglen yn sbarduno ymchwil o’r radd flaenaf gan drosi syniadau arloesol yn gynhyrchion a gwasanaethau newydd i wella iechyd a lles pobl sy’n byw yng Nghymru.
Mae peiriannau anadlu’n hanfodol wrth drin llawer o gleifion Covid19, gan eu helpu i anadlu yn ystod eu triniaeth. Ym mis Mawrth cyhoeddodd y Prif Weinidog
Boris Johnson alwad agored am 30,000 o beiriannau anadlu o fewn pythefnos i drin y nifer fawr o gleifion disgwyliedig yn sgil pandemig Coronafeirws.
Y broblem yw bod cynlluniau sydd eisoes yn bodoli naill ai’n gallu cael eu hadeiladu’n gyflym, neu’n gallu trin achosion cymhleth, ond nid y ddau.
Dim ond cleifion gyda mân anafiadau i’w hysgyfaint sy’n gallu cael eu trin gyda pheiriannau sy’n cael eu hadeiladu’n gyflym. Ar y llaw arall, mae angen llawer o gydrannau gwahanol ar y modelau cyfredol hynny sy’n addas ar gyfer achosion mwy cymhleth, ac mae’n amhosibl adeiladu nifer fawr yn gyflym gan fod y cydrannau meddygol yn anodd iawn eu cael ar hyn o bryd oherwydd y galw.
Dyma lle mae peiriant anadlu newydd y tîm yn Abertawe’n wahanol. Mae ei gynllun, dan arweiniad Cymrawd Arloesi ATiC, Nick Thatcher, wedi’i optimeiddio i gynnig y gorau o’r ddau fyd.
ATiC yw cyfraniad Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant i Accelerate. Cyllidir Accelerate ar y cyd drwy Swyddfa Cyllid Ewrop Cymru Cronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop, Grŵp Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Llywodraeth Cymru, prifysgolion, Hyb Gwyddorau Bywyd Cymru a byrddau iechyd, ac mae’n helpu mentrau i drosi syniadau arloesol yn dechnoleg, cynhyrchion a gwasanaethau i’r sector iechyd a gofal.
Mae’n bosibl adeiladu’r CoronaVent yn gyflym ac yn rhad mewn niferoedd mawr gan fod yr holl gydrannau’n rhai generig a bod modd eu gweithgynhyrchu’n lleol. Nid yw’n dibynnu ar gadwyni cyflenwi rhyngwladol hir, fydd yn galluogi i ddiwydiant Cymru adeiladu gwydnwch tymor hir i ymateb i heriau iechyd y dyfodol. Hefyd gall redeg o unrhyw ffynhonnell o ocsigen, nid dim ond cyflenwad ysbyty, a gall amrywiaeth eang o weithgynhyrchwyr ei adeiladu, nid cwmnïau awyrofod yn unig.
Ar yr un pryd, mae’r CoronaVent hefyd yn ymgorffori’r moddau gweithredu soffistigedig sydd eu hangen i drin cleifion gyda haint Coronafeirws difrifol, a fyddai fel arfer ond i’w gweld ar beiriannau’n costio llawer iawn mwy.
Mae cyfrifiadur bach gyda phanel arddangos hawdd ei gael yn caniatáu rheolaeth lawn ar y prif baramedrau ar gyfer trin claf â CoVid-19.
Dywedodd Dr John Dingley:
“Mae cyfraddau heintio Coronafeirws yn y wlad hon yn sefydlogi ar hyn o bryd. Fodd bynnag mae disgwyl tonnau pellach o’r Coronafeirws a heintiau feirysol pandemig eraill dros y blynyddoedd nesaf, ac mae’n hanfodol fod digon o gyflenwadau o beiriannau anadlu gyda’r gofynion angenrheidiol ar gael. Mae angen byd-eang hefyd am beiriannau anadlu cost isel a manyleb uchel mewn gwledydd eraill y mae’r pandemig wedi effeithio arnyn nhw.”
Ychwanegodd Dr Dave Williams:
“Gellir cynhyrchu’r CoronaVent yn y DU gan ddarparu swyddi gwerthfawr a diwydiant allforio yn wyneb dirwasgiad economaidd byd-eang.”
Dywedodd yr Athro Johann Sienz, Cyfarwyddwr Gweithrediadau ASTUTE 2020 yng Ngholeg Peirianneg Prifysgol Abertawe:
“Mae’r CoronaVent yn cynnig y gorau o ddau fyd: syml a hawdd ei adeiladu, ond addas hyd yn oed ar gyfer achosion cymhleth o’r coronafeirws. Mae’r gwaith o’i ddatblygu wedi bod yn ymdrech tîm go iawn – meddygon, peirianwyr, dylunwyr a phartneriaid busnes. Gobeithio y bydd partneriaid newydd yn ymuno â ni i’w symud ymlaen, er mwyn i ni allu ei ddefnyddio cyn gynted â phosibl, gan greu swyddi ac achub bywydau.”
Bu tîm ASTUTE 2020 yn gweithio oriau hir i chwilio am ddatrysiadau arloesol gyda chymorth llawn tîm gweithdy peirianneg y Coleg, ac yno y cynlluniwyd ac y gwnaed darnau o fewn 24 awr yn gyson, yn cynnwys dros y penwythnos. Yn ystod y gwaith datblygu roedd lefel anhygoel o egni yn y tîm.
