Mae cydweithio a datblygu'r gweithlu yn hanfodol gyda'i gilydd os ydym am fanteisio i'r eithaf ar y cyfleoedd y mae deallusrwydd artiffisial yn eu cynnig i wasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru.
Adnodd Data Cenedlaethol (NDR)
Enghraifft wych o gydweithio yng Nghymru yw'r Adnodd Data Cenedlaethol (NDR). Mae'r NDR yn rhaglen galluogi data genedlaethol, ac mae ei blatfform cwmwl yn cyfuno gwasanaethau data iechyd a gofal cymdeithasol o bob cwr o Gymru, gan ei gwneud yn haws cael gafael ar ddata a'i ddadansoddi mewn ffordd ddiogel a moesegol.
Y tu hwnt i'r dechnoleg, yr hyn sy'n gwneud yr NDR yn unigryw yw ei fodel wedi'i ffedereiddio. Nid rhaglen Iechyd a Gofal Digidol Cymru yn unig yw hon. Mae'n cynrychioli strategaeth wirioneddol gydweithredol, wedi'i chreu ar y cyd â byrddau/ymddiriedolaethau iechyd a gofal cymdeithasol, mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol, diwydiant a'r byd academaidd. Drwy roi cydweithio wrth galon y model, rydyn ni wedi adeiladu sylfaen lle gall deallusrwydd artiffisial ac arloesedd data ffynnu'n genedlaethol, nid dim ond yn lleol.
Fe wnaethom sylweddoli'n gynnar y byddai meithrin diwylliant a sgiliau data yn hanfodol os ydym am fanteisio i'r eithaf ar fuddion yr NDR. Felly, mae nifer o fentrau sy'n sbarduno cydweithio a datblygu sgiliau ar y cyd.
Rwy'n arwain menter Dadansoddeg Uwch. Mae fy null gweithredu yn canolbwyntio ar dri phortffolio cydweithredol: Amgylchedd Data Diogel, GitHub GIG Cymru a Gallu sy'n cynnwys rhaglenni dysgu, y gymuned broffesiynol a llwyfannau dysgu.
Yr Amgylchedd Data Diogel (SDE)
Mae'r SDE yn darparu llwyfan diogel i alluogi cydweithio ar draws y byd academaidd, diwydiant, ac iechyd a gofal cymdeithasol. Rydym yn cefnogi creu trefniadau llywodraethu a chytundebau cydweithredol ac, yn bwysig iawn, yn darparu ac yn cefnogi'r llwyfan technegol i ddadansoddi data iechyd a gofal yn ddiogel. Rhanddeiliaid - o wahanol sefydliadau, gan ddefnyddio gwahanol adnoddau - datblygu atebion a dadansoddiadau newydd heb orfod tynnu'r data o'i leoliad diogel. Mae hyn eisoes wedi hwyluso pob math o gydweithrediadau diddorol ac mae'n ffactor allweddol wrth ddenu cyllid ymchwil ac arloesi i Gymru yn y dyfodol.
GitHub GIG Cymru
Mae ein gwasanaeth GitHub yn galluogi datblygwyr mewn gwahanol sefydliadau i gydweithio ar y codio a ddefnyddir ar gyfer atebion digidol, ei rannu a'i wella. Dyma'r tro cyntaf i Gymru gael llwyfan cenedlaethol cydlynol ar gyfer rhannu codau'n ddiogel ond yn agored, gan greu cymuned ymarfer sy'n cyflymu arloesedd yn uniongyrchol.
Gall datblygwyr nawr weithio gyda'i gilydd, cyflwyno’r wybodaeth ddiweddaraf i ddefnyddwyr, ac olrhain lle mae cod wedi cael ei rannu a'i ddefnyddio. Ers ei lansio, mae cannoedd o brosiectau'n fyw ar y gwasanaeth, ac mae llawer ohonynt yn cael eu harddangos drwy ein Llwyfan Rhannu Atebion – cam enfawr ymlaen ar gyfer cydweithio. Bwriad yr atebion hyn yw cyflymu manteision llwyfan yr Adnodd Data Cenedlaethol (NDR).
Gallu
Rhaglen Dysgu Dadansoddeg (ALP)
Dros y pedair blynedd diwethaf, mae’r ALP wedi bod yn dangos sut y gellir cyfuno datblygu'r gweithlu a chydweithio i newid ffyrdd o weithio gyda data (gan gynnwys AI).
Mae'r rhaglen chwe mis yn dod â phobl at ei gilydd mewn amrywiaeth eang o rolau ar draws yr holl fyrddau iechyd ac awdurdodau lleol yng Nghymru. Yn bwysig iawn, mae'n cael ei gyflwyno â'i dderbyn ar y cyd.
Mae'r rhaglen yn addysgu pob math o sgiliau sy'n ymwneud â dadansoddeg, yn cynnwys sgiliau technegol, fel rhaglennu yn SQL neu Python (ieithoedd parth-benodol a ddefnyddir i reoli data) a hyd yn oed dysgu peirianyddol a deallusrwydd artiffisial, sgiliau rhyngbersonol, fel gofyn cwestiynau, adrodd straeon gyda data a dangos cymhwysedd mewn cyfarfod bwrdd. Yn ddiddorol, mae llawer o'r adborth cadarnhaol yn ymwneud â'r agweddau proffesiynol hyn, yn ogystal â natur gydweithredol y rhaglen a’r gwaith grŵp. I lawer o'r rhai sy’n cymryd rhan, dyma eu cyfle cyntaf i weithio ar brosiect cydweithredol ar draws sefydliadau. Ac eto, yn galonogol, mae llawer o'r grwpiau a ffurfiwyd yn y rhaglen yn meithrin cydweithrediadau sy'n parhau ar ôl y rhaglen.
Yn gynyddol, mae cyfranogwyr yn arbrofi gyda deallusrwydd artiffisial a chyfrifiadura Cwmwl yn ystod y rhaglen, sydd wedi cyflymu'r broses o fabwysiadu'r dulliau hyn yng Nghymru.
Mae modiwlau ALP wrthi'n cael eu hardystio a'u hachredu. Enillodd y modiwl cyntaf achrediad Datblygiad Proffesiynol Parhaus mor ddiweddar â mis Medi 2025 ac rydym yn gweithio'n galed i barhau â’r gwaith hyn ar draws yr holl fodiwlau sydd ar gael nawr a modiwlau yn y dyfodol. Rydym hefyd yn gweithio mewn partneriaeth â phrifysgolion Cymru i ennill achrediad addysg uwch ar gyfer y rhaglen fel cam tuag at radd neu radd meistr.
ALP ar gyfer Arweinwyr
Gan adeiladu ar lwyddiant y Rhaglen Dysgu Dadansoddeg, rydym bellach wedi lansio ALP ar gyfer Arweinwyr. Rhaglen arweinyddiaeth fer sydd wedi'i chynllunio'n benodol ar gyfer uwch arweinwyr ar draws GIG Cymru a Gofal Cymdeithasol.
Mae'r rhaglen, a ddatblygwyd gyda Dosbarth Meistr Data Llywodraeth y DU, ac a addaswyd ohono, yn arfogi swyddogion gweithredol â'r crebwyll a'r sgiliau ymarferol i ddefnyddio data'n hyderus wrth wneud penderfyniadau. Mae arweinwyr yn dysgu sut i drosi blaenoriaethau sefydliadol yn gwestiynau data mesuradwy, cwestiynu tystiolaeth ac ansicrwydd, a llywio'r gwaith o fabwysiadu dadansoddeg a deallusrwydd artiffisial yn ddiogel.
Mae'r garfan gyntaf yn cael ei lansio ym mis Hydref 2025 gydag un o bartneriaid ein bwrdd iechyd. Bydd cyfranogwyr yn gweithio drwy fodiwlau ar-lein, astudiaethau achos a sesiynau myfyrio wedi'u hwyluso. Ategir y rhaglen gan gyfraniadau allweddol gan gyfathrebwyr data blaenllaw, ochr yn ochr ag astudiaethau achos go iawn GIG Cymru a gofal cymdeithasol.
Drwy ganolbwyntio ar sut mae arweinwyr yn ymgysylltu â thystiolaeth, mae ALP ar gyfer Arweinwyr yn helpu i greu cenhedlaeth newydd o arweinyddiaeth a all nid yn unig fynnu dadansoddiad cadarn, ond hefyd arwain y gwaith o ddefnyddio deallusrwydd artiffisial ac awtomatiaeth ym maes iechyd a gofal mewn modd diogel, cyfrifol ac effeithiol.
Mae ALP ac ALP ar gyfer Arweinwyr yn elwa ar ein Hamgylchedd Dysgu Rhithwir arloesol, sydd wedi'i ddylunio i feithrin dysgu cynaliadwy a rhyngweithiol. Cyfoethogir y profiad hwn ymhellach gan ein cwricwlwm sy'n seiliedig ar heriau, gan sicrhau defnydd ymarferol ac effaith hirdymor.
Digwyddiad Data Mawr
Mae Iechyd a Gofal Digidol Cymru yn gweithio mewn partneriaeth gyda Hwb Gwyddorau Bywyd Cymru i gynnal digwyddiadau Data Mawr cenedlaethol bob chwarter. Yn ei hanfod, er mwyn cael data mawr mae angen cydweithio. Drwy ddod â phobl o bob rhan o'r sbectrwm iechyd a gofal cymdeithasol at ei gilydd, rydym yn gobeithio sbarduno syniadau ar gyfer ffyrdd newydd o ddefnyddio data, yn ogystal â hwyluso cysylltiadau rhwng aelodau'r gynulleidfa.
Mae'r mentrau hyn nid yn unig yn sbarduno arloesedd, maen nhw hefyd yn gwreiddio llywodraethu moesegol ac yn sicrhau eu bod yn cyd-fynd â strategaeth genedlaethol, fel bod syniadau'n tyfu'n ddiogel ac yn gyson ledled Cymru.
Datblygu’r dyfodol
Wrth i ni symud i gyfnod lle mae deallusrwydd artiffisial a dadansoddeg uwch ar gael fwyfwy, mae cydweithio'n dod yn bwysicach nag erioed. Mae'r brwdfrydedd rwy'n ei weld ar draws ein system iechyd a gofal cymdeithasol yn dangos bod pobl wir eisiau gweithio a dysgu gyda'i gilydd, ac maen nhw'n barod i fanteisio ar y cyfleoedd hyn os byddwn ni'n creu'r fframweithiau cydweithredol cywir. Drwy wreiddio llywodraethu moesegol yn ein dull gweithredu cenedlaethol a chyfuno datblygu'r gweithlu â phartneriaethau traws-sector, mae Cymru'n ei gosod ei hun fel arweinydd ym maes dadansoddeg uwch gyfrifol a chydweithredol ar gyfer iechyd a gofal.
I gael rhagor o wybodaeth am y mentrau hyn, ewch i wefan Iechyd a Gofal Digidol Cymru.