Canser yr ysgyfaint yw’r trydydd canser mwyaf cyffredin yng Nghymru a dyma’r prif achos marwolaeth o ganser. Mae’r rhan fwyaf o gleifion yn cael diagnosis pan fydd y canser yn ddatblygedig, sy’n aml yn arwain at ragolygon goroesi gwael iawn am flwyddyn.
Mae’r prosiect hwn yn gwerthuso’r defnydd o biopsïau hylif yn llwybr diagnostig canser yr ysgyfaint yng Nghymru. Mae biopsi hylif yn ddewis arall syml ac anymwthiol a wneir drwy brawf gwaed, yn lle biopsïau tiwmorau llawfeddygol. Gellir ei gasglu’n gynnar yn y llwybr diagnostig a darparu dadansoddiad genomig, sydd ei angen ar gyfer gweithredu triniaethau wedi’u targedu. Gallai hyn gyflymu’r broses o wneud penderfyniadau am driniaeth a gadael i gleifion gael triniaeth yn gyflymach, a allai drawsnewid canlyniadau a gwella cyfraddau goroesi.
Mae’r cydweithrediad, sy’n cael ei adnabod gyda’i gilydd fel QuicDNA, yn cynnwys amrywiaeth helaeth o bartneriaid a chyllidwyr ar draws sectorau, a bydd y prosiect yn cwmpasu nifer o fyrddau iechyd ledled Cymru.
Mae’n hanfodol parhau i godi arian ac i fuddsoddi yn QuicDNA er mwyn helpu i sicrhau bod y dechnoleg hon yn gallu cyrraedd pob cwr o Gymru, ac o bosibl yn trawsnewid canlyniadau cleifion a chanlyniadau clinigol. Mae Craig Maxwell, sy'n glaf canser yr ysgyfaint, wedi bod yn sbardun yn hyn o beth ac mae wedi codi cannoedd o filoedd o bunnoedd i gefnogi'r rhaglen; mae'r holl bartneriaid yn mynegi ein diolch o galon am ei ymdrechion codi arian rhagorol a'i eiriolaeth.
I ddarganfod rhagor am QuicDNA a sut gall eich sefydliad chi helpu i fuddsoddi adnoddau a chymorth ariannol yn y gwerthusiad arloesol hwn yng Nghymru. Anfonwch e-bost at Andrew.hall@lshubwales.com i gael rhagor o wybodaeth.
- Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
- Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro
Gwasanaeth Genomeg Feddygol Cymru Gyfan (AWMGS)
Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru
Y Ganolfan Treialon Ymchwil
Hwb Gwyddorau Bywyd Cymru
Rhwydwaith Canser Cymru
Llywodraeth Cymru
Moondance Cancer Initiative
Gofal Canser Tenovus
Amgen
Illumina
AstraZeneca
Bayer
Lilly
Elusen Velindre
Sgyrsiau cychwynnol yn dechrau
Trafodaeth yn Fforwm Diwydiant Canser Cymru am y posibilrwydd o ddefnyddio technoleg biopsi hylif yn y llwybr trin canser yr ysgyfaint yn rhoi cychwyn ar y prosiect.
Digwyddiad lansio
Rhanddeiliaid sy’n ymwneud â’r gwerthusiad ar draws gofal iechyd, y llywodraeth a diwydiant yn ymweld â swyddfa Hwb Gwyddorau Bywyd Cymru i gwrdd ac archwilio potensial pellgyrhaeddol y prosiect.
Y cyfryngau’n rhoi sylw i lansiad QuicDNA
Darllediad BBC Cymru Wales yn tynnu sylw at sut y gallai biopsïau hylif helpu i drawsnewid llwybr diagnosis canser yr ysgyfaint yng Nghymru.
Cipolwg ar QuicDNA
Magda Meissner, Arweinydd Biopsi Hylif Clinigol ac Oncolegydd Meddygol Academaidd yn AWMGS a Phrifysgol Caerdydd, a Sian Morgan, Cyfarwyddwr Labordy yn AWMGS, yn rhannu eu barn am y rhaglen a'r effaith y gallai ei chael.
Taith feicio codi arian o Gaerdydd i Baris yn dechrau
Craig Maxwell a 30 o feicwyr eraill yn dechrau eu taith feicio elusennol pedwar diwrnod o Gaerdydd i Baris i godi arian ar gyfer QuicDNA. Ewch i’w dudalen codi arian i ddysgu mwy.
Medi 2023
Sefydlu Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan yn gynllun peilot. Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro (agor ac ymuno â’r cynllun peilot ym mis Tachwedd 2023).
Bron i £1 miliwn wedi’i hel ar gyfer prosiect QuicDNA
Mae ymdrechion Craig Maxwell, ynghyd â’r gefnogaeth hael gan Moondance Cancer Initiative, yn golygu bod y cyfanswm wedi cyrraedd £930,000. Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar wefan BBC Cymru.
QuicDNA yn ennill yng Ngwobrau Arloesi mewn Gofal Iechyd Cymru
Darllenwch ein stori newyddion i gael rhagor o wybodaeth.
Cwestiynau Cyffredin QuicDNA
Gallwch weld y cwestiynau cyffredin sy’n cael eu gofyn i QuicDNA yma (Cwestiynau Cyffredin)
Mai 2024
Wedi agor mewn 4 Bwrdd Iechyd arall. Recriwtio Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda, Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr i gyflwyno’n genedlaethol. (Mae holl Fyrddau Iechyd Cymru sy’n gweithio yn y gofod canser bellach wedi cofrestru. Ar hyn o bryd nid oes gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Powys wasanaethau canser).
Ngwobrau Canser Moondance
Ym mis Mehefin 2024 - dyfarnwyd gwobr i QuicDNA am Weithio gyda Diwydiant a’r Trydydd Sector yn y categori Arloesi a Gwella yng Ngwobrau Canser
Gorffennaf 2024
Ar 16 Gorffennaf 2024, roedd 212 o samplau wedi dod o Fyrddau Iechyd (o glinigau'r ysgyfaint ac o wardiau ysbyty meddygol).
Prosiect QuicDNA yn cael ei gyflwyno ledled Cymru
Ond bellach mae’r astudiaeth QuicDNA wedi ehangu i bedwar ardal newydd arall: Byrddau Iechyd Cwm Taf Morgannwg, Hywel Dda, Bae Abertawe a Betsi Cadwaladr. Darllenwch ein stori newyddion i gael rhagor o wybodaeth.
Dadansoddi data 2024-25
Casglu a dadansoddi data yn dechrau drwy gydol 2024-2025.
Mae hwn yn gyfle i wella llwybr diagnostig canser yr ysgyfaint yn sylweddol yng Nghymru. Bydd y gwerthusiad yn edrych ar fanteision defnyddio biopsïau hylif mewn pobl yr amheuir bod ganddynt ganser yr ysgyfaint.
Gall biopsïau meinwe safonol fod yn boenus ac o bosibl achosi cymhlethdodau. Ar ben hynny, os nad yw’r biopsi’n bodloni’r ansawdd neu’r maint sydd ei angen, efallai y bydd angen ail neu drydydd biopsi hyd yn oed – gan ychwanegu ymhellach at anesmwythder claf ac ymestyn cyfnod amser y diagnosis. Yn lle hynny, mae biopsi hylif yn defnyddio trefn syml o dynnu gwaed i gael yr wybodaeth enetig sydd ei hangen i lywio llwybr triniaeth claf.
Mae’r prosiect hwn yn ystyried a all ei ddefnyddio’n gynharach yn y broses ddiagnostig wella a chyflymu diagnosis, lleihau’r amser rhwng diagnosis a thriniaeth, ac yn y pen draw, llywio sut y gellir cyflwyno’r dechnoleg hon i bobl sydd â mathau eraill o ganser a amheuir. Bydd partneriaid hefyd yn gwerthuso costau economaidd ac effeithiau biopsi hylif ar system iechyd Cymru.
Bydd y gwerthusiad yn cynnwys dros 1,200 o gleifion ar draws nifer o fyrddau iechyd yng Nghymru.
Mae DNA tiwmor sy'n cylchredeg (ctDNA), a geir o sampl gwaed, yn cael ei ollwng o gelloedd canser i'r llif gwaed. Gellir ei ddefnyddio i sefydlu genom canser a chefnogi diagnosis a chynllunio triniaeth heb fod angen biopsi meinwe ymwthiol.